Fibromyalgie is een aandoening waarbij pijnklachten in de spieren en het bindweefsel op de voorgrond staan. Hoewel de klachten vaak heftig zijn is het stellen van de juiste diagnose dikwijls een probleem. Röntgenfoto’s en MRI-scans laten geen afwijkingen zien. Ook het bloedbeeld biedt geen uitsluitsel. Omdat de klachten zo divers zijn, bij iedereen anders zijn en de aanvullende onderzoeken niets opleveren, duurt het stellen van de juiste diagnose vaak erg lang. Hierdoor voelen veel mensen zich onbegrepen.
Fibromyalgie komt bij ongeveer 2% van de volwassenen voor. Op zich kan iedereen het krijgen maar het komt over het algemeen vaker voor bij vrouwen. Meestal ontstaat fibromyalgie ergens tussen de 25 en 40 jaar.
De meest voorkomende klachten bij fibromyalgie zijn pijn, stijfheid en vermoeidheid. Maar ook krachtverlies, slaapproblemen, stemmingsklachten, moeite met concentreren, darmklachten en gevoeligheid voor weersveranderingen komen voor. De ernst van de klachten kan erg wisselen.
Wat is de oorzaak
Waardoor de klachten ontstaan is nog niet duidelijk. Het is al wel duidelijk dat de ziekte niet erfelijk is. Er zijn een aantal mogelijke verklaringen voor de klachten. De klachten worden niet door afwijkingen in de spieren of het bindweefsel zelf veroorzaakt. Mogelijk gaat er iets mis in de samenwerking tussen hersenen, de hormoonproducerende klieren en het immuunsysteem. Ook de prikkelverwerking of selectie van prikkels kan gestoord zijn. Hierdoor kunnen normale, onschadelijke prikkels, door het lichaam als pijnprikkels worden gezien.
Hoe wordt de diagnose gesteld
Omdat de klachtenpatronen bij fibromyalgie patiënten zo verschillend zijn en ook veel van die klachten bij andere aandoeningen kunnen voorkomen, is het stellen van de diagnose erg lastig. Er zijn een aantal methoden opgesteld om de diagnose fibromyalgie te stellen.
Tenderpoint methode
Er is pijn en stijfheid op meerdere plekken in het lichaam. De klachten moeten langer dan 3 maanden aanwezig zijn en zowel boven als onder de navel en in de linker- en rechter lichaamshelft voorkomen. Er zijn 18 tenderpoints vastgesteld in het lichaam welke symmetrisch over het lichaam zijn verspreid. Om tot de diagnose fibromyalgie te komen moeten er minstens 11 tenderpoints drukgevoelig zijn.
Pijnscore methode
Door het bepalen van een pijnscore op 19 verschillende plaatsen in het lichaam. Ieder pijnlijk gebied telt voor 1 punt.
Symptoomscore methode
De patiënt geeft cijfers met betrekking tot vermoeidheid, niet uitgerust wakker worden en concentratieproblemen. Daar worden extra symptomen die iemand ervaart opgeteld. Denk hierbij aan buikklachten, hoofdpijn, verminderde eetlust enz.
Voor zowel de pijnscore methode als de symptoomscore methode geldt dat hoe hoger de score des te waarschijnlijker de diagnose fibromyalgie is.
Wat kan je eraan doen
Aangezien de klachten bij fibromyalgie niet zichtbaar en moeilijk te meten zijn worden ze regelmatig beoordeeld als psychisch. Gelukkig lijkt die trend wel te minderen en worden de klachten steeds vaker serieus genomen door artsen. De erkenning en het serieus nemen van het ziektebeeld is een belangrijke eerste stap in de behandeling. Omdat de aandoening bij iedereen anders verloopt, qua hevigheid erg kan wisselen en er geen duidelijke oorzaak aan te wijzen is, is er geen standaardbehandeling. De patiënt zal een manier moeten vinden om zo goed mogelijk met de klachten te dealen.
Er zijn wel een aantal behandelvormen die de klachten bij fibromyalgie kunnen verlichten. In overleg met de huisarts kunnen bijvoorbeeld pijnstillers en/of slaapmiddelen worden gebruikt.
Oefenen van grote spiergroepen heeft een positief effect op de kracht en het uithoudingsvermogen. Hierdoor zullen alledaagse handelingen beter kunnen worden uitgevoerd en krijgt iemand meer vertrouwen in het eigen lichaam.
Massage kan zorgen voor een ontspannen gevoel waardoor het oefenen of de dagelijkse handelingen makkelijker verlopen. Ook ontspanningsoefeningen en warmte kunnen verlichting geven. Sommigen vinden het prettig om met een psycholoog te praten over de problemen die de ziekte heeft op het dagelijks functioneren.
RRR
Naast de gekozen behandelvormen is een gezonde en verantwoorde leefstijl erg belangrijk.
Rust, Reinheid en Regelmaat lijken begrippen uit de oudheid maar zijn, naast gezonde voeding en voldoende bewegen, erg belangrijk in het leven van iemand met fibromyalgie.
Probeer een aantal behandelvormen en ervaar voor jezelf waar je de meeste baat bij hebt. Op die manier hou je de touwtjes zelf in handen en dat op zichzelf voelt al erg goed.